Την επιβεβαίωση ότι ένα πρόγραμμα του 2019 για την αγορά 4 σκαφών της Τουρκικής Ακτοφυλακής, μήκους 9 έως 11 μέτρων, μέγιστης ταχύτητας 35 κόμβων και εμβέλειας 300 χιλιομέτρων θα συνεχίσει να υλοποιείται παρά τις προκλήσεις της Τουρκίας έδωσε ο αρμόδιος Επίτροπος για την Πολιτική Γειτονίας κ. Oliver Várhelyi απαντώντας σε ερώτηση του Ευρωβουλευτή Νίκου Ανδρουλάκη.
Ο κ. Ανδρουλάκης, με αφορμή τον εμβολισμό από σκάφος της Τουρκικής ακτοφυλακής περιπολικού του Λιμενικού Σώματος στις 11 Μαρτίου, είχε ρωτήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αν πρέπει να συνεχίσει την συγχρηματοδότηση της αγοράς 4 σκαφών της Τουρκικής Ακτοφυλακής, αν υπάρχουν άλλες δράσεις στο πλαίσιο του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας για την αγορά μέσων για τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις ή σώματα ασφαλείας καθώς και πως διασφαλίζεται ότι τα μέσα αυτά δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον της Ελλάδας.
Ο Ούγγρος Επίτροπος, απαντώντας στον Ευρωβουλευτή σημειώνει ότι οι αγορές αυτές γίνονται στο πλαίσιο της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας για την προσφυγική κρίση. Όπως υπογραμμίζει χαρακτηριστικά η Επιτροπή «παρέχει στήριξη στην Τουρκία για να εξασφαλίσει τη δέουσα διαχείριση των συνόρων – με στόχο την ασφάλεια και την προστασία των προσφύγων, του τοπικού πληθυσμού και εντέλει των Τούρκων και των Ευρωπαίων πολιτών».
Επιβεβαιώνει παράλληλα ότι εκτός των 4 σκαφών, η Επιτροπή έχει συγχρηματοδοτήσει μέσω του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας την αγορά τεθωρακισμένων και μη τεθωρακισμένων οχημάτων «που φέρουν εξοπλισμό επιτήρησης των συνόρων, καθώς και ραντάρ επιτήρησης και θερμικές κάμερες» επισημαίνοντας ότι «το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού αυτού έχει ήδη παραδοθεί». Σχετικά με τον έλεγχο που κάνει η Επιτροπή στη χρήση αυτών των μέσων, ο Επίτροπος αναφέρει ότι η Αντιπροσωπεία της Ένωσης στην Άγκυρα είναι σε συχνή επαφή με τους εμπλεκόμενους φορείς και διαβεβαιώνει ότι «η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την κατάσταση ώστε να διασφαλίζει ότι τηρούνται όλες οι δεσμεύσεις».
Με αφορμή την απάντηση της Επιτροπής, ο Ευρωβουλευτής Νίκος Ανδρουλάκης έκανε την ακόλουθη δήλωση:
Είναι απαράδεκτο, ενώ ο κ. Ερντογάν χρησιμοποιεί τους πρόσφυγες και μετανάστες ως μέσο για να εκβιάζει την Ευρώπη, η Επιτροπή να συνεχίζει να χρηματοδοτεί την αγορά μέσων από τις Τουρκικές ένοπλες δυνάμεις και τις δυνάμεις ασφαλείας. Ειδικά μετά από τα γεγονότα στον Έβρο, όπου το σύνολο της Ευρωπαϊκής ηγεσίας επισκέφθηκε τα Ελληνικά σύνορα και είδε το μέγεθος της απειλής για την Ευρωπαϊκή ασφάλεια από τις Τουρκικές κινήσεις, ο Ούγγρος Επίτροπος δεν μπορεί να αδιαφορεί και να συνεχίζει κανονικά αυτού του είδους τα προγράμματα. Η Τουρκία πρέπει να σταματήσει να λαμβάνει χρήματα από το Ταμείο Προενταξιακής βοήθειας, ιδιαίτερα για έργα που έχουν να κάνουν με την αγορά μέσων για τις Τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας. Απαιτούνται άμεσες εξηγήσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πολιτική αυτή».
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της Απάντησης του Επιτρόπου καθώς και της ερώτησης του κ. Ανδρουλάκη:
Απάντηση του κ. Várhelyi εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η ΕΕ παρέχει στήριξη στην Τουρκία για να εξασφαλίσει τη δέουσα διαχείριση των συνόρων — με στόχο την ασφάλεια και την προστασία των προσφύγων, του τοπικού πληθυσμού και εν τέλει των Τούρκων και των Ευρωπαίων πολιτών. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η συνέχιση της εφαρμογής της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας του Μαρτίου 2016[1] είναι απαραίτητη για να διασφαλίσουμε τη μείωση της παράτυπης μετανάστευσης στην ΕΕ. Στο πλαίσιο της τρέχουσας χρηματοδοτικής συνδρομής της Επιτροπής για την εφαρμογή της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, η ΕΕ στηρίζει την τουρκική ακτοφυλακή παρέχοντας κατάρτιση και εξοπλισμό για τη διεξαγωγή επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης στο Αιγαίο Πέλαγος, συμβάλλοντας έτσι στη διάσωση ανθρώπινων ζωών στη θάλασσα.
Επίσης, η ΕΕ στηρίζει την Τουρκία μέσω του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ), ώστε να βελτιώσει τη διαχείριση και την ασφάλεια των συνόρων της, αλλά και να εξασφαλίσει καλύτερη διαχείριση της μετανάστευσης. Ο εξοπλισμός που παρέχεται στις χερσαίες δυνάμεις στο πλαίσιο του ΜΠΒ περιλαμβάνει τεθωρακισμένα και μη τεθωρακισμένα οχήματα που φέρουν εξοπλισμό επιτήρησης των συνόρων, καθώς και ραντάρ επιτήρησης και θερμικές κάμερες. Το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού αυτού έχει ήδη παραδοθεί.
Στις αντίστοιχες συμφωνίες χρηματοδότησης που υπογράφηκαν με την Τουρκία ορίζονται οι στόχοι και οι προϋποθέσεις για την παροχή στήριξης από την ΕΕ. Η παρεχόμενη στήριξη από την ΕΕ παρακολουθείται στενά τόσο σε επιχειρησιακό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Η ΕΕ εφαρμόζει ένα σύστημα εσωτερικής και εξωτερικής παρακολούθησης. Η εσωτερική παρακολούθηση γίνεται υπό την καθοδήγηση της αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Τουρκία, η οποία βρίσκεται σε τακτική επαφή με την τουρκική ακτοφυλακή, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ σκάφη χρησιμοποιούνται για τους σκοπούς για τους οποίους προορίζονται. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την κατάσταση ώστε να διασφαλίζει ότι τηρούνται όλες οι δεσμεύσεις.
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-001552/2020 προς την Επιτροπή
Θέμα: Αγορά πλοίων της Τουρκικής Ακτοφυλακής μέσω του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας
Τα ξημερώματα της 11ης Μαρτίου 2020 ένα πλοίο της Τουρκικής Ακτοφυλακής πραγματοποιώντας επικίνδυνους ελιγμούς εμβόλισε σκοπίμως περιπολικό σκάφος του Λιμενικού Σώματος εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων, προκαλώντας του υλικές ζημιές. Το περιστατικό αυτό έρχεται σε συνέχεια παρενόχλησης άλλου σκάφους του Λιμενικού Σώματος από τουρκική ακταιωρό. Υπενθυμίζεται ακόμα ότι, στις 13 Φεβρουαρίου 2018, ένα πλοίο της Τουρκικής Ακτοφυλακής εμβόλισε πλοίο του Λιμενικού Σώματος με στόχο να το βυθίσει. Το ελληνικό πλοίο μάλιστα είχε συγχρηματοδοτηθεί και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Έχοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω που υποδεικνύουν μία όλο και αυξανόμενη τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο που έρχεται σε αντίθεση με την αρχή της καλής γειτονίας, ερωτάται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
Θεωρεί σκόπιμη την υλοποίηση της δράσης IPA 2019/42258, στο πλαίσιο της οποίας θα συγχρηματοδοτηθεί η αγορά 4 σκαφών της Τουρκικής Ακτοφυλακής, μήκους 9 έως 11 μέτρων, μέγιστης ταχύτητας 35 κόμβων και εμβέλειας 300 χιλιομέτρων, με βάση τις προκλητικές κινήσεις της Τουρκίας;
Καθώς η δράση αυτή θα υλοποιηθεί μέσω έμμεσης διαχείρισης από την τουρκική κυβέρνηση, πώς θα διασφαλίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη σωστή διαχείριση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και ότι τα μέσα αυτά δεν θα χρησιμοποιηθούν τελικά για δράσεις κατά κρατών μελών όπως η Ελλάδα;
Υπάρχουν και άλλες δράσεις στο πλαίσιο του Μηχανισμού Προενταξιακής Βοήθειας για την αγορά μέσων για τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις ή σώματα ασφαλείας;
[1] https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2016/03/18/eu-turkey-statement/
