Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,
Θέλω να ευχαριστήσω πολύ τον Παναγιώτη Δημόπουλο για την πρωτοβουλία της σημερινής εκδήλωσης, όλες τις οργανώσεις και τους επιστήμονες που συμμετέχουν.
Η στάση μας απέναντι στον φυσικό κόσμο, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αξία που του αποδίδουμε. Η παράταξή μας, ως γνήσια προοδευτική, προσδίδει ιδιαίτερη αξία και στα δύο.
Γι’ αυτό, πολύ νωρίς βάλαμε στον λόγο μας, στα επιχειρήματά μας και εν τέλει στο πρόγραμμά μας ζητήματα της οικολογίας, του περιβάλλοντος. Πως ο άνθρωπος το επηρεάζει και πως μπορεί να έχει μια ανθρώπινη ζωή μέσα σε ένα περιβάλλον βιώσιμο. Σας καλωσορίζω, λοιπόν, και εγώ με τη σειρά μου στη σημερινή εκδήλωση για να συζητήσουμε ζητήματα τα οποία επηρεάζουν τη ζωή μας, αλλά απουσιάζουν από τον δημόσιο διάλογο.
Έχω πει πολλές φορές το παράδειγμα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, όπου σε μια χώρα με πολλές φυσικές καταστροφές κάθε χρόνο δεν υπήρχε χρόνος στα media να συζητηθεί αυτό το θέμα. Πριν από μερικά χρόνια, όταν το επεδίωξα προ των εκλογών του 2019, το θεωρούσαν μη επίκαιρο. Σήμερα όμως κάθε καλοκαίρι βλέπουμε στους τηλεοπτικούς δέκτες εκατοντάδες πυροσβέστες και εναέρια μέσα να έρχονται να συνδράμουν, διότι η Ευρώπη έχει κάνει κεντρικό ζήτημα την κλιματική αλλαγή, την πρόληψη και την αντιμετώπιση. Το κόστος είναι τεράστιο. Δεν μπορούν πια τα κράτη-μέλη να σηκώσουν μόνα τους ένα δυσθεώρητο κόστος, το οποίο αφορά όχι μόνο στη χώρα μας αλλά σε όλες τις χώρες του Νότου.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τη Δευτέρα, μόλις πριν από δύο ημέρες, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος παρουσίασε την πρώτη του έκθεση για τους κινδύνους από την κλιματική κρίση.
Είχα βρεθεί πρώτη φορά εκεί ως ευρωβουλευτής και μέλος της Επιτροπής Περιβάλλοντος, μία μέρα μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ το 2016. Και μου είχε κάνει τεράστια εντύπωση, σε μια ερώτησή μου προς τον τότε διευθυντή, -έναν Φλαμανδό καθηγητή-, για το εάν είναι προετοιμασμένοι ως οργανισμός και κατ’ επέκταση ως Ένωση να αντιμετωπίσουν το ενδεχόμενο να υλοποιηθεί η προεκλογική δέσμευση Τραμπ περί απόσυρσης των ΗΠΑ από τη Συμφωνία των Παρισίων, η απάντηση ήταν ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί και ότι είναι λόγια του αέρα, που λέγονται προεκλογικά και δεν υλοποιούνται. Λίγους μήνες μετά, ο Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από αυτήν τη συμφωνία.
Έκανα αυτήν την παρένθεση, όχι για να σημειώσω πόσο αργά ήταν τα αντανακλαστικά της Ένωσης τότε, αλλά για να θέσω ξανά τον κίνδυνο.
Ότι είμαστε λίγους μήνες πριν τις εκλογές των ΗΠΑ και πια το σενάριο να είναι ξανά πρόεδρος είναι υπαρκτό, με ό,τι συνεπάγεται για τις συμφωνίες που είναι στο τραπέζι.
H εικόνα που παρουσίασε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος για την Ένωση, ιδιαίτερα για τις χώρες στο Νότο της Ευρώπης όπως η Ελλάδα, είναι σχεδόν εφιαλτική. Συγκεκριμένα επισημαίνεται, ότι οι χώρες αυτές κινδυνεύουν πολύ από τις πυρκαγιές και τις επιπτώσεις της υπερβολικής ζέστης και της λειψυδρίας στη γεωργική παραγωγή,
την εργασία σε εξωτερικούς χώρους και την ανθρώπινη υγεία.
Οι πλημμύρες, η διάβρωση και η διείσδυση αλμυρού νερού, απειλούν τις παράκτιες ευρωπαϊκές περιοχές και τις πυκνοκατοικημένες πόλεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε χθες μία σειρά από μέτρα,
που στόχο έχουν να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις, δίνοντας έμφαση στην πρόληψη και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των υποδομών.
Έχω πολλές φορές θέσει το ζήτημα του Ταμείου Ανάκαμψης. Μένουμε στον όρο «ανάκαμψη», αλλά δεν προχωράμε στο ζήτημα της ανθεκτικότητας. Διότι αυτό είναι μία πολύ δύσκολη συζήτηση. Το πώς θα σχεδιάσουμε τις υποδομές και το κοινωνικό μας κράτος στις μορφές των σύγχρονων προκλήσεων που θα κάνουν ανθεκτική και την οικονομία και την κοινωνία μας.
Δυστυχώς, ιδιαίτερα για τη χώρα μας, όσον αφορά στην αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, φαίνεται, ότι παρά τα παθήματα του παρελθόντος, τα τελευταία χρόνια ερχόμαστε πάντα δεύτεροι. Δεν προσπαθούμε να προλαμβάνουμε τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, αλλά να τις μετριάζουμε εκ των υστέρων.
Δεν αναβαθμίζουμε τις υποδομές μας, ώστε να είμαστε πιο έτοιμοι,
αλλά συμπεριφερόμαστε με την ίδια, απαραμείωτη αμεριμνησία.
Δεν μπορούμε να μιλάμε πια για την κλιματική κρίση λες και είναι κάτι που θα έρθει στο μακρινό μέλλον. Είναι ήδη εδώ.
Στη Θεσσαλία, τον Έβρο, τη Ρόδο, την Αττική και σε δεκάδες άλλα μέρη της χώρας μας κάθε χρόνο. Είναι το νέο πλαίσιο εντός του οποίου δρούμε και παίρνουμε αποφάσεις. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο καλούμαστε να ξανασκεφτούμε τις θεμελιώδεις έννοιες της πολιτικής. Την ισότητα, την ελευθερία, τη δικαιοσύνη. Αλλά και τις έννοιες της ευημερίας, της αλληλεγγύης και της ποιότητας ζωής.
Καλούμαστε να σκεφτούμε το περιβάλλον ως αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτικής μας δράσης. Και αυτό δεν αφορά μόνο στο ΠΑΣΟΚ, που το έπραξε αυτό πάρα πολύ έγκαιρα, αλλά όλους. Το προηγούμενο καλοκαίρι είχαμε τη μεγαλύτερη πυρκαγιά στην Ευρώπη και την καταστροφή του δάσους της Δαδιάς. Και αντί να ανοίξει η Κυβέρνηση ένα γόνιμο διάλογο βάσει των πραγματικών δεδομένων που θα οδηγήσει στο να τροποποιηθούν τα σχέδια πολιτικής προστασίας και εν τέλει να γίνουμε πιο ανθεκτικοί, ακούσαμε με ευκολία από χείλη σημαντικών προσώπων γύρω από τον Πρωθυπουργό ότι «στον Έβρο είδαμε να υπάρχουν δύο κρίσεις: η κλιματική με τη μεταναστευτική». Προσπαθώντας έτσι συνωμοσιολογικά να ρίξουν την μπάλα στην κερκίδα.
Η ατζέντα του ΠΑΣΟΚ, έθετε από πάντα πολύ ψηλά τα ζητήματα της οικολογία, ακόμα και σε περιόδους που άλλοι αδιαφορούσαν.
Όσο άλλοι πίστευαν ότι τα πράσινα ζητήματα είναι μια μόδα που θα περάσει, εμείς διαμορφώναμε πολιτικές. Σήμερα έχουμε χρέος να κάνουμε ένα βήμα παραπέρα στον δημόσιο διάλογο.Να μιλήσουμε για την κλιματική δικαιοσύνη, τις περιβαλλοντικές ανισότητες, τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα.
Δεν αρκεί η συζήτηση για την αποκομιδή των απορριμμάτων αλλά πρέπει να μιλήσουμε για την κυκλική οικονομία. Πρέπει να πάμε μπροστά.
Και είναι στενάχωρο που πολύ πιο μπροστά από την Ελλάδα έχουν πάει χώρες, που βρίσκονταν στο ανατολικό μπλοκ, όπως η Εσθονία, διότι πολύ απλά μιμήθηκαν με έναν ευφυέστατο τρόπο παραδείγματα γειτονικών χωρών όπως η Φινλανδία.
Δεν αρκεί η συζήτηση για τη μετάβαση σε μία οικονομία μηδενικών ρύπων αλλά πρέπει να προχωρήσουμε στην ενεργειακή δημοκρατία.
Θέλουμε το κράτος να είναι ο πρωτοπόρος, ο συντονιστής και ο φύλακας αυτής της προσπάθειας, αλλά και ο πολίτης να είναι συμμέτοχος και συνδιαμορφωτής σε κάθε στάδιο, σε κάθε βήμα.
Έχουμε ανάγκη ένα νέο πολιτικό λεξιλόγιο για μια νέα, αξιοβίωτη Ελλάδα. Ποιοι θα είναι όμως οι πυλώνες αυτής της Ελλάδας;
Σε ποιους άξονες θα στηριχτούμε για να εγγυηθούμε μια αξιοπρεπή και υψηλής ποιότητας ζωή για τους πολίτες της χώρας;
Η αξιοβίωτη Ελλάδα θα στηριχθεί σε τέσσερις άξονες, σε τέσσερις πυλώνες.
Ο πρώτος πυλώνας έχει σχέση με το περιβάλλον, με το πως οραματιζόμαστε τη φύση, το αγροτικό τοπίο, την ελληνική περιφέρεια, αλλά και τις πόλεις μας και τον αστικό χώρο.
Ο δεύτερος πυλώνας αφορά στην ενέργεια, τι είδους καύσιμα και ενέργεια θα χρησιμοποιούμε και από που θα προέρχονται. Θα είναι φυσικής προέλευσης ή όχι; Πού θα αποθηκεύονται;
Τρίτος πυλώνας της αξιοβίωτης Ελλάδας είναι ο αναπτυξιακός.
Για εμάς είναι κρίσιμης σημασίας το ερώτημα «τι είδους ανάπτυξη
θέλουμε για τη χώρα μας και σε ποιες δραστηριότητες θα στηριχθεί;».
Αλλά φλέγον είναι και το ερώτημα «τις ανάγκες ποιων θα εξυπηρετεί αυτή η ανάπτυξη;» που συνοψίζει τον τέταρτο πυλώνα.
Η απάντηση είναι μία και κατηγορηματική: τις ανάγκες της κοινωνίας, γιατί η περιβαλλοντική πολιτική σήμερα, πρέπει να είναι μια εφαρμοσμένη κοινωνική πολιτική.
Σε ένα πρώτο στάδιο, έχουμε ανάγκη από εφαρμοσμένες πολιτικές σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, που θα στοχεύουν στην εναρμόνιση της Ελλάδας με τις διεθνείς πρακτικές και συμφωνίες για κλιματικά ανθεκτικές υποδομές, με διαφάνεια και συμμετοχική περιβαλλοντική διακυβέρνηση.
Η κλιματική κρίση απαιτεί από εμάς να δράσουμε για ένα καλύτερο παρόν και ένα καλύτερο μέλλον. Ο αγώνας μας στοχεύει στο σήμερα αλλά και ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μας και τις επόμενες γενιές. Πορευόμαστε έχοντας σαν πυξίδα των αξιών μας τη διαγενεακή δικαιοσύνη.
Στεκόμαστε με αλληλεγγύη και ενσυναίσθηση απέναντι στην πολιτική της αλαζονείας που αποφεύγουν αυτού του επιπέδου τη δημόσια συζήτηση, πολιτική που υπηρετεί ολιγάρχες και ισχυρά συμφέροντα,
κάνοντας μπίζνες ακόμα και με αυτό το τόσο ευαίσθητο ζήτημα για την ανθρωπότητα.
Για τον λόγο αυτό ο πολιτικός μας σχεδιασμός λαμβάνει πρωταρχικά υπόψη: τις αρχές της αειφορίας και της ίσης πρόσβασης σε περιβαλλοντικά, κοινά αγαθά και πόρους, όπως το νερό, ο καθαρός αέρας, οι παραλίες, οι χώροι αναψυχής, τα τρόφιμα και η ενέργεια
καθώς και την ανάγκη διατήρησης και βελτίωσης της κοινωνικής και οικονομικής ευημερίας με σύγχρονους όρους.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να αναφερθώ στην κατάσταση που επικρατεί στις Κυκλάδες που πραγματικά με εξοργίζει.
Χαίρομαι που η αδέσμευτη ελληνική δημοσιογραφία έχει ασχοληθεί τους τελευταίους μήνες με αυτό το κορυφαίο ζήτημα. Βλέπουμε τους δημάρχους πολλών νησιών να ανησυχούν για το μοντέλο ανάπτυξης του υπερτουρισμού που ακολουθεί η σημερινή κυβέρνηση, για την golden visa, για ζητήματα χωρίς κανόνες και περιορισμούς. Ένα μοντέλο το οποίο δεν είναι βιώσιμο ούτε για τα νησιά ούτε για τους πολίτες.
Παρατηρείται μάλιστα ότι αντί να αυξάνεται ο πληθυσμός τους το χειμώνα, αυτός να μειώνεται. Επιπλέον το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών φθίνει, επηρεάζοντας μελλοντικά και τα έσοδά τους, αφού τα νησιά δεν έχουν τις υποδομές για να υποστηρίξουν τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό επισκεπτών, που επικεντρώνεται σε μερικές εβδομάδες.
Η ομορφιά και ο πολιτισμός του μοναδικού κοσμήματος των Κυκλάδων κινδυνεύουν. Και αυτό θέλω να είναι το μήνυμα της αποψινής εκδήλωσης: Το ΠΑΣΟΚ θα αγωνιστεί για να μείνουν οι Κυκλάδες ένα εθνικό κόσμημα.
Δικός μας στόχος είναι ένα μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο δεν οδηγεί στην εξάντληση των φυσικών πόρων της χώρας μας, της αλλοίωσης του φυσικού πλούτου.Πιστεύουμε ότι δεν μπορεί να επιδιώκουμε το πρόσκαιρο κέρδος θυσιάζοντας την αειφορία και το μέλλον των επόμενων γενεών. Προς αυτή την κατεύθυνση και με τρόπο συντονισμένο, η πολιτική του ΠΑΣΟΚ τοποθετείται απέναντι στις μεγάλες προκλήσεις της εποχής και ανοίγει θέματα όπως, οι ίσες ευκαιρίες ανάπτυξης και επενδύσεων, η ισότιμη πρόσβαση στην πληροφορία, η υγεία, η διεθνής περιβαλλοντική διπλωματία, η εναρμόνιση με Ευρωπαϊκές Οδηγίες και Στρατηγικές και η μόχλευση πόρων.
Η Δημοκρατική Παράταξη έχει αναδείξει τη σημασία και τη βαρύτητα που πρέπει να δίνεται στα ζητήματα ολοκληρωμένης ανάπτυξης, περιβαλλοντικής διαχείρισης και προσαρμογής σε μελλοντικές κοινωνικο-οικονομικές και κλιματικές μεταβολές. Γι’ αυτό προτείνουμε συγκεκριμένες λύσεις για την περιβαλλοντική προστασία και διαχείριση, με στόχο την υποστήριξη του αγροτικού πληθυσμού και της υπαίθρου.
Ήταν αποκαλυπτικά τα στοιχεία, που μας παρουσίασε με έναν εύληπτο τρόπο ο Μενέλαος Γαρδικιώτης. Έχουμε χρέος να εργαστούμε για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις, γιατί ελληνική περιφέρεια χωρίς αγροτικό κόσμο δεν μπορεί να υπάρξει. Θα φθίνει ο πληθυσμός, θα έχουμε τεράστια δημογραφικά αλλά και αναπτυξιακά ζητήματα, εάν δεν απαντήσουμε με σύγχρονο τρόπο. Ένα παράδειγμα είναι ο εκσυγχρονισμός του ΕΛΓΑ. Δεν μπορεί ο ΕΛΓΑ σήμερα να λειτουργεί πέρα και έξω από το πλαίσιο της κλιματικής κρίσης. Είναι αδιανόητο, είναι εξοργιστικό. Επίσης, το κοινωνικό κράτος. Αυτοί οι άνθρωποι, για να μείνουν σε αυτές τις περιοχές χρειάζονται όλα αυτά που λέμε, όλες τις αναγκαίες αναπτυξιακές αλλαγές και προσαρμογές, με καθαρά λόγια και όχι να βάζουμε τα μεγάλα προβλήματα κάτω από το χαλί. Αλλά θέλουν και ένα κοινωνικό κράτος υψηλής ποιότητας. Και όχι τα σόου του κ. Γεωργιάδη.
Οι προτάσεις μας έχουν ως στόχο την υποστήριξη των κατοίκων των πόλεων, με λύσεις για σύγχρονες πόλεις, που θα μετριάζουν τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Χαίρομαι γιατί εκλέξαμε δήμαρχο Αθηναίων έναν άνθρωπο με υψηλές ευαισθησίες σε αυτά τα μεγάλα ζητήματα της κλιματικής κρίσης. Στόχος μας όχι μόνο η Αθήνα, αλλά όλες οι μεγάλες πόλεις της Ελλάδας να αποκτήσουν πολιτικές για να γίνουν πιο ανθρώπινες και πιο πράσινες.
Προτάσεις, τέλος, που στοχεύουν στην υποστήριξη των επισκεπτών, παρέχοντας τους ένα περιβάλλον υγιές και άξιο να επισκεφθείς, με πρότυπη διαχείριση και υποδομές, συμβατές με τις μελλοντικές προκλήσεις και ανάγκες. Για αυτόν το λόγο θέτουμε ως στόχο να γίνει το περιβάλλον η κυρίαρχη παράμετρος υλοποίησης μιας δίκαιης, ισότιμης
και χωρίς διακρίσεις Αναπτυξιακής Στρατηγικής της Ελλάδας, με στόχο ένα νέο παραγωγικό, κοινωνικό και αναπτυξιακό μοντέλο, με στόχο μια νέα αξιοβίωτη Ελλάδα που θέτει το περιβάλλον στο κέντρο, γιατί έτσι βάζει στο κέντρο τον πολίτη και τις ανάγκες του.
Κλείνοντας θέλω να πω ότι αυτή η εκδήλωση λίγες εβδομάδες πριν τις ευρωπαϊκές εκλογές ανοίγει έναν κύκλο συζήτησης, όχι μόνο για το περιβάλλον, αλλά και για άλλα μεγάλα θέματα που αφορούν την πατρίδα μας.Πήραμε την απόφαση να ξεκινήσουμε τη συζήτηση με την εκδήλωση αυτή για το περιβάλλον, με την κοινωνία και τον άνθρωπο στο προσκήνιο.Το κάναμε γιατί πιστεύουμε ότι ενόψει των 50 χρόνων από την ίδρυση της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας, ως ελληνικό κράτος πρέπει επιτέλους να κάνουμε τη γενναία αυτοκριτική μας και να κοιτάξουμε κατάματα τα κενά και τις ελλείψεις στον τομέα που συζητάμε σήμερα. Με αφετηρία και αφορμή την σπουδαία επέτειο της Δημοκρατίας μας, έχουμε χρέος να οραματιστούμε την Ελλάδα στο άμεσο και μακρινό μέλλον ως ένα σύγχρονο, δημοκρατικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό κράτος.
Αυτός είναι ο ιστορικός ρόλος του ΠΑΣΟΚ σήμερα. Και αυτόν τον ιστορικό πολιτικό ρόλο θα υπηρετήσουμε με πάθος και καθημερινό αγώνα τις επόμενες εβδομάδες ώστε στη μάχη των ευρωπαϊκών εκλογών η παράταξή μας να κάνει ένα άλμα νίκης απέναντι σε κάθε μορφή συντήρησης.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ όλους τους ομιλητές και όλους εσάς. Και σας καλώ πραγματικά αυτά τα ωραία και σημαντικά που θα ακουστούν για τις ζωές μας σήμερα, να τα πάρουμε από αυτήν τη μικρή αίθουσα και να τα κάνουμε δημόσια συζήτηση από αύριο σε κάθε μέρος της χώρας. Αυτή είναι η λειτουργία ενός ανοικτού δημοκρατικού προοδευτικού κόμματος, όπως είναι η δημοκρατική παράταξη και το ΠΑΣΟΚ.
