Ομιλία Νίκου Ανδρουλάκη, Προέδρου ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής στο 1ο Πανελλαδικό Αυτοδιοικητικό Φόρουμ για άτομα με αναπηρία
Αγαπητές φίλες και φίλοι,
Κυρίες και κύριοι,
Θέλω να ευχαριστήσω τον δήμαρχο για την πρόσκληση να συμμετάσχω σε αυτό το 1ο Πανελλαδικό Αυτοδιοικητικό Φόρουμ για τα Άτομα με Αναπηρία.
Η σημερινή μας συνάντηση δεν είναι μια τυπική διαδικασία. Και αυτό επιβεβαιώνεται από το ότι μόλις εκλέχθηκα Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ μετά από μερικές μέρες ήρθα εδώ στην υποδομή του «Ερμή» και συνάντησα γονείς με αγωνίες, παιδιά με ανάγκες για δημιουργία.
Η Ευρώπη δεν είναι μόνο το ευρώ, το ΕΣΠΑ, το Ταμείο Ανάκαμψης ή η κοινή αγροτική πολιτική, για εμένα η Ευρώπη είναι οι αξίες της. Και ευρωπαϊκές αξίες χωρίς αυτές τις σύγχρονες υποδομές για τα παιδιά και τις οικογένειες των ατόμων με αναπηρία, είναι κενό γράμμα.
Για αυτό, συγχαρητήρια Γιάννη και σε εσένα και στους ιδιώτες που στήριξαν για να γίνει πράξη και να είμαστε όλοι εδώ σήμερα.
Δυστυχώς, σε αυτό τον τομέα η Ελλάδα δεν έχει ζήσει ποτέ την ευρωπαϊκή κανονικότητα. Έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες, έγιναν βήματα μπροστά αλλά η κατάσταση παραμένει δραματική. Τα στοιχεία περιγράφουν γλαφυρά την πραγματικότητα. Θα σας δώσω μερικά στοιχεία που τεκμηριώνουν τη δραματική αυτή κατάσταση από την ΕΛΣΤΑΤ αλλά και το παρατηρητήριο της ΕΣΑμεΑ.
– Είμαστε στη δεύτερη χειρότερη θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε ότι αφορά στις συνθήκες διαβίωσης, που κατέχουν οι Έλληνες με κάποια μορφή αναπηρίας. Το 2024, ο ένας στους δύο πολίτες με αναπηρία, στις ηλικίες 16 – 64 ετών, ζούσε σε συνθήκες φτώχειας ή και κοινωνικού αποκλεισμού, και οι τρεις στους δέκα σε ηλικίες άνω των 65 ετών.
– Οι 8 στους 10 πολίτες με αναπηρία έχουν μειώσει βασικές δαπάνες διαβίωσης για να καλύψουν ανάγκες υγείας. Και αυτό γιατί το 34,3% των άμεσων δαπανών για την υγεία καλύπτονται απευθείας από την τσέπη των νοικοκυριών.
– Η Ελλάδα κατατάσσεται από την Eurostat στη 2η χειρότερη θέση στην Ε.Ε. (προηγείται μόνο της Βουλγαρίας) ως προς τη συμμετοχή των ατόμων με αναπηρία (ανεξαρτήτως της σοβαρότητάς της) στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό της χώρας.
Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά και περιγράφουν την πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα που για να αλλάξει, θέλει πολλές πρωτοβουλίες οι οποίες δεν μπορεί να προέρχονται κυρίως από ιδιώτες. Το κράτος πρέπει να εγγυηθεί τις πρωτοβουλίες αυτές στους δήμους όλης της χώρας, αν θέλουμε να είμαστε μια συμπεριληπτική κοινωνία και όχι μια δυσάρεστη ευρωπαϊκή εξαίρεση που δυσκολεύει τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων και των οικογενειών τους.
Η κατάσταση αυτή δεν είναι φυσικό φαινόμενο· είναι αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών και ελλείψεων. Δεν μπορούμε να μένουμε θεατές. Πρέπει πραγματικά τα κόμματα στα προγράμματά τους να εντάξουν τις προκλήσεις της σύγχρονης Ελλάδας.
Στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης υπάρχει η παράδοση τα κόμματα να παρουσιάζουν ένα μέρος του προγράμματός τους. Θέλω να σας πω ότι μου έκανε εντύπωση ότι για θέματα που αφορούν τους συνανθρώπους μας με αναπηρία, με χρόνιες σπάνιες παθήσεις και τις οικογένειές τους, ο Πρωθυπουργός δεν είπε ούτε μια λέξη.
Εμείς είμαστε στην απέναντι όχθη. Για εμάς είναι προτεραιότητα. Έχουμε ένα τεράστιο κοινωνικό χρέος όταν συμφωνούμε αυτοδιοικητικοί, επιμελητήρια, κόμματα, κοινωνία των πολιτών ότι είμαστε πολύ μακριά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στα θέματα δικαιωμάτων, υπηρεσιών, του σχολείου της συμπερίληψης, της ειδικής αγωγής, των επιδομάτων. Εμείς λοιπόν βάζουμε στον πυρήνα της συζήτησης αυτά τα θέματα γιατί είναι ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης.
Κεντρική μας θέση και αδιαπραγμάτευτος στόχος είναι η πλήρης εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία. Αυτό σημαίνει ότι κάθε πολίτης με αναπηρία, χρόνια ή σπάνια πάθηση, πρέπει να μπορεί να ασκεί ανεμπόδιστα, αυτόνομα και με ασφάλεια τα δικαιώματά του σε κάθε τομέα του κοινωνικού, πολιτικού, οικονομικού και πολιτιστικού βίου. Και παράλληλα να στηρίζονται οι οικογένειές τους και να αποτρέπεται κάθε μορφή ιδρυματισμού και περιθωριοποίησης, που δυστυχώς χαρακτηρίζει τη χώρα μας, ιδιαίτερα στην ελληνική περιφέρεια.
Όραμά μας είναι μια Ελλάδα για Όλους.
Μια Ελλάδα που δεν θα αφήνει κανέναν πίσω.
Μια Ελλάδα όπου δεν θα γίνονται ανεκτά ο κοινωνικός αποκλεισμός, η φτώχεια και η περιθωριοποίηση.
Θέλουμε μια πραγματικά συμπεριληπτική χώρα, όπου όλοι θα συμμετέχουν ισότιμα: με ευκαιρίες στην εργασία, στην εκπαίδευση, στην υγεία· με φυσική και ψηφιακή προσβασιμότητα· με αξιοπρέπεια στην καθημερινότητά τους.
Προς αυτή την κατεύθυνση, έχουμε ήδη παρουσιάσει από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης συγκεκριμένα μέτρα που θα αναβαθμίσουν τη ζωή των συμπολιτών μας με αναπηρία:
– Τη θεσμοθέτηση μόνιμου μηχανισμού ετήσιας αναπροσαρμογής των αναπηρικών επιδομάτων, ώστε να προστατεύεται το εισόδημά τους από την ακρίβεια.
-Την καθολική εφαρμογή του θεσμού του Προσωπικού Βοηθού για την ενίσχυση της αυτονομίας και της ανεξάρτητης διαβίωσης. Υπάρχει και σήμερα ο θεσμός, η ερώτηση είναι πόσους καλύπτει. Προφανέστατα είναι σημαντικός θεσμός, πρέπει όμως να αποκτήσει καθολικά χαρακτηριστικά.
-Τη διόρθωση των αδικιών στις συντάξεις χηρείας και αναπηρίας, επουλώνοντας τις πληγές που άφησε ο νόμος Κατρούγκαλου και τον οποίο η Νέα Δημοκρατία, παρά τις προεκλογικές της υποσχέσεις, διατήρησε με ελάχιστες αλλαγές.
-Παρέμβαση επίσης είναι το νέο ΕΚΑΣ για 350.000 χαμηλοσυνταξιούχους.
–Δεσμευόμαστε για πλήρη εθνική σύνταξη για άτομα με αναπηρία 67% και άνω (από το 80% που απαιτείται σήμερα) και επαναφορά της πρόβλεψης για πλήρη σύνταξη με τη συμπλήρωση 25ετούς ασφάλισης σε γονέα παιδιού με αναπηρία.
Αυτές οι παρεμβάσεις δεν είναι «υποσχέσεις».Είναι δεσμεύσεις που δεν πρέπει να αναβάλλονται για το μέλλον, αν θέλουμε να γίνουμε μια κανονική Ευρωπαϊκή χώρα.
Φίλες και φίλοι,
Η τοπική αυτοδιοίκηση αποτελεί κρίσιμο εταίρο στην προσπάθεια αυτή. Χωρίς την τοπική αυτοδιοίκηση οι πρωτοβουλίες αυτές δεν μπορούν να πετύχουν.Γιατί η ποιότητα ζωής των ατόμων με αναπηρία κρίνεται στις γειτονιές, στους δρόμους, στα σχολεία, στις υπηρεσίες των δήμων και των περιφερειών. Εκεί φαίνεται αν η Πολιτεία σέβεται πραγματικά τα δικαιώματα των πολιτών της.
Στόχος μας είναι να ενώσουμε δυνάμεις: κράτος, αυτοδιοίκηση, φορείς αναπηρίας, κοινωνία των πολιτών.
Για να διαμορφώσουμε μαζί μια πολιτική, που θα ανοίγει δρόμους αξιοπρέπειας, ανεξαρτησίας και ισότιμης συμμετοχής.
Με αυτές τις σκέψεις, εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του φόρουμ. Να αποτελέσει αφετηρία για μια νέα πορεία: για μια Ελλάδα δικαιοσύνης, συνοχής, συμμετοχής. Για μια Ελλάδα που θα είναι πράγματι Ελλάδα για Όλους.
Σας ευχαριστώ ξανά για την πρόσκληση και θέλω την επόμενη φορά, στη δεύτερη συνεδρίαση του Φόρουμ, να έρθουν κι άλλοι δήμαρχοι που να έχουν τη δική σου τύχη. Να εγκαινιάσουμε και σε άλλους δήμους υποδομές που θα σέβονται αυτούς τους ανθρώπους και τις οικογένειές τους.
