Παρέμβαση Νίκου Ανδρουλάκη, Προέδρου ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής στην Ολομέλεια της Βουλής επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας «Έγκριση σχεδίου σύμβασης για την προμήθεια αεροσκαφών τύπου “DHC-515″»
Κυρία Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Ζήτησα να παρέμβω στη σημερινή συνεδρίαση, γιατί η κύρωση τoυ σχεδίου συμφωνίας που έχουμε μπροστά μας, είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα ενίσχυσης της Πολιτικής Προστασίας της χώρας μας.
Η Ελλάδα μαζί με την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Κροατία και την Ιταλία θα παραγγείλουν 24 νέου τύπου Canadair DHC-515, εκ των οποίων τα μισά, -12 σε πανευρωπαϊκό επίπεδο- θα αγοραστούν με 100% ευρωπαϊκή χρηματοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας και το rescEU.
Από τα 7 που θα αγοράσουμε εμείς, τα 2 θα τα προμηθευτούμε μέσω του rescEU, χωρίς να πληρώσει ούτε ένα ευρώ ο ελληνικός λαός, μειώνοντας έτσι το συνολικό κόστος προμήθειας κατά 30%.
Νιώθω σήμερα πολύ περήφανος, που το αποτέλεσμα της προσπάθειας μου, που ξεκίνησε το 2018 ως εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μπαίνει στην τελική φάση.
Είμαι πολύ περήφανος, που συνέβαλα κι εγώ ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να δείξει έμπρακτα την αλληλεγγύη της προς τις χώρες του Νότου που κάθε χρόνο δίνουν μάχη με τις πυρκαγιές και τις φυσικές καταστροφές.
Δεν ήταν τόσο εύκολο, όσο φαίνεται σήμερα. Το 2018 το Συμβούλιο και κράτη μέλη ήταν αντίθετα στη δημιουργία του rescEU. Αντιδρούσαν στην πιθανότητα η Ευρωπαϊκή Ένωση να πληρώσει για την αγορά πυροσβεστικών αεροπλάνων στις χώρες του Νότου. Τα γνωστά προβλήματα, που πολλές φορές αντιμετωπίζουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Όμως, με πολύ επιμονή προσπάθεια, -και εδώ πρέπει να σημειώσω και τη συμβολή του κ. Στυλιανίδη τότε ως αρμόδιου Επιτρόπου-, καταφέραμε να δημιουργηθεί το rescEU, μία πανευρωπαϊκή δεξαμενή μέσων όπως πυροσβεστικά αεροπλάνα, ελικόπτερα και ειδικός ιατροφαρμακευτικός εξοπλισμός, που θα αγοράζονταν και με ευρωπαϊκά χρήματα.
Η αξία αυτού του μηχανισμού αποδείχθηκε έμπρακτα κατά τη διάρκεια της πανδημίας τόσο στην πρώτη φάση που σχεδιάσαμε τους επαναπατρισμούς δεκάδων χιλιάδων Ευρωπαίων πολιτών που είχαν εγκλωβιστεί σε τρίτες χώρες, όσο και με την προσφορά απαραίτητου υγειονομικού εξοπλισμού σε Ιταλία, Ρουμανία, Κροατία ακόμα και στη Γαλλία. Στη συνέχεια, στη δεύτερη φάση, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων το 2020 – πάλι τότε ήμουν εισηγητής – καταφέραμε το 80% με 90% χρηματοδότησης που είχε αρχικά οριστεί για τα πυροσβεστικά αεροπλάνα, να γίνει το 100% που υπάρχει σήμερα.
Τώρα λοιπόν μπαίνουμε στην τελική φάση για την προμήθεια αυτών των αεροπλάνων, μετά από διαπραγματεύσεις σημαντικές, καθώς πρέπει να ξεκινήσει μια νέα γραμμή παραγωγής Canadair, από την μοναδική εταιρεία που τα κατασκευάζει.
Εδώ, βέβαια, θέλω να κάνω μία παρατήρηση.
Έχω ακούσει τον Πρωθυπουργό να παρουσιάζει την προμήθεια αυτών των νέων αεροπλάνων ως το απόλυτο μέσο αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών. Πράγματι συμβάλλουν πολύ και είναι πολύ σημαντικό και κρίσιμο το βήμα, που γίνεται σήμερα.
Όμως, υπάρχουν και επιφυλάξεις. Γκρίζα σημεία στη σύμβαση, στα οποία αναφέρθηκε αναλυτικά ο εισηγητής μας Ανδρέας Πουλάς. Εμείς, όμως, θα ψηφίσουμε αυτή τη σύμβαση, διότι θεωρούμε ότι είναι πολύ σημαντικό να γίνει αυτό το βήμα από τη χώρα μας, όπως και από άλλα ευρωπαϊκά κράτη που είναι αντιμέτωπα με ανάλογες προκλήσεις.
Θέλω να θέσω κι ένα ευρύτερο ζήτημα: Το ζήτημα της πρόληψης. Δεν πρέπει να το υποβαθμίζετε. Όλοι οι ειδικοί συμφωνούν ότι οι πυρκαγιές σβήνουν τον χειμώνα. Θέλω να θυμίσω στην Ολομέλεια ότι πέρσι είχαμε τα περισσότερα εναέρια μέσα από κάθε άλλη φορά και παρ’ όλα αυτά είχαμε έναν από τους χειρότερους απολογισμούς από κάθε άλλη χρονιά.
Πάνω από ένα εκατομμύριο εξακόσιες χιλιάδες στρέμματα καμένης γης, ενώ είχαμε πολύ λιγότερες εστίες από άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Αναλογικά με την έκτασή μας και με τις εστίες, ήταν πολλαπλάσια η καταστροφή, παρότι είχαμε τη μεγαλύτερη ιστορικά δύναμη σε εναέρια μέσα κατάσβεσης.
Συνεπώς, είναι απαραίτητα τα εναέρια και τα επίγεια μέσα, όμως από μόνα τους δεν αρκούν για να αντιμετωπίσουν τις όλο και πιο ακραίες κλιματικές συνθήκες. Φέτος είχαμε έναν από τους πιο ζεστούς χειμώνες. Η κλιματική αλλαγή δεν μπορεί να είναι συνεχώς μια δικαιολογία, που υπονομεύει το τελικό αποτέλεσμα γιατί δεν υπάρχει η βούληση για πρόληψη, με αποτέλεσμα την καταστροφή του οικολογικού πλούτου της χώρας. Είναι ευθύνη της κυβέρνησης να είναι προετοιμασμένη και να έχει ολοκληρωμένα σχέδια πρόληψης και άμεσης αντιμετώπισης.
Πέρα από τις μεγαλοστομίες για το πρόγραμμα «Αιγίς», που ο κ. Υπουργός είχε παραδεχθεί δημόσια ότι είχε απορροφηθεί μόλις το 1%, ακούγαμε συνεχώς τον κ. Μητσοτάκη να αναφέρεται στο πρόγραμμα «Antinero», που όμως όπως αποδείχθηκε οι αντιπυρικές ζώνες προκηρύχθηκαν σε πολλές περιπτώσεις τον Ιούλιο, δηλαδή μέσα στις ακραίες συνθήκες του καλοκαιριού. Μάλιστα, κάποιες ανοίχτηκαν και κατόπιν δεν έγινε απομάκρυνση της καύσιμης ύλης ώστε να εξασφαλιστούν δίοδοι πρόσβασης στα πυροσβεστικά μέσα. Όλα αυτά πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Η χώρα μας τα τελευταία χρόνια βιώνει όλο και μεγαλύτερες καταστροφές.Εύβοια, Έβρος, Ρόδος, Πάρνηθα είναι μόνο κάποιες από τις περιπτώσεις. Αν συνεχίσουμε έτσι, αυτή η καταστροφή θα θεωρείται κανονικότητα με αποτέλεσμα να υποβαθμίζεται η ζωή των Ελλήνων πολιτών και να καταστρέφεται ο φυσικός πλούτος με ό,τι σημαίνει αυτό για το μέλλον της πατρίδας μας.
Δεν μπορούμε να ζητάμε από τους πυροσβέστες να κάνουν το ακατόρθωτο. Έχουν αποδείξει ότι δίνουν έναν σημαντικό αγώνα κάθε καλοκαίρι. Πρέπει, όμως, να σχεδιάσουμε ως κεντρικό κράτος τα πράγματα καλύτερα.
Και τι θέλω να πω: Απαιτείται ουσιαστική αναβάθμιση των σχεδίων πρόληψης και αντιμετώπισης. Το είχα υπογραμμίσει στη Βουλή από το περασμένο καλοκαίρι το επαναλαμβάνω και σήμερα.
Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας έχει περιθώριο να βοηθήσει σε αυτό. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός δεν είναι μόνο τα 2 δωρεάν Canadair που θα πάρουμε, αλλά είναι πολύ περισσότερα.
Δεν είναι μόνο οι εκατοντάδες πυροσβέστες που έρχονται δωρεάν και συνδράμουν την ελληνική πυροσβεστική. Δεν είναι μόνο τα επίγεια μέσα. Περιλαμβάνει και επιπλέον πρόνοιες και ρυθμίσεις.
Μπορεί να εξεταστούν τα σχέδια πολιτικής προστασίας και ο μηχανισμός να προτείνει αλλαγές. Με την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών. Με τη βοήθεια στη σύνταξη νέων σύγχρονων σχεδίων πρόληψης, λαμβάνοντας υπόψη και τους στόχους ανθεκτικότητας που υιοθετήθηκαν πέρσι. Με αύξηση του προϋπολογισμού που πηγαίνει στην πρόληψη, σημαντικό βήμα. Έχετε το πρόγραμμα «Αιγίς» ύψους 2 δισεκατομμυρίων και πρέπει να δώσετε περισσότερα στην πρόληψη.
Εσείς το μόνο που κάνετε, είναι να πετάτε το μπαλάκι των ευθυνών από το Υπουργείο στην τοπική αυτοδιοίκηση και πίσω στο Υπουργείο, όπως είδαμε και πέρυσι. Και, βέβαια, σε κάποια ακραία φαινόμενα, είδαμε και το φοβερό, να προσπαθείτε με σενάρια συνωμοσιολογίας και μισαλλόδοξες φαντασιώσεις να αποκρύψετε τις ευθύνες σας. Απαιτείται να δράσετε. Η χώρα μας δεν έχει την πολυτέλεια να βλέπει κάθε χρόνο τον φυσικό πλούτο να καταστρέφεται.
Οι πολίτες χάνουν κόπους μιας ζωής. Έχετε ευθύνη να προστατεύσετε τις περιουσίες τους. Η αγορά των νέων αεροπλάνων είναι σημαντικό βήμα, το στηρίζουμε, καθώς έχουμε συνεισφέρει, όμως πρέπει να κάνουμε πολύ περισσότερα.
Ακόμα και σήμερα, που μιλάμε, δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα πότε θα ξεκινήσει η παραγωγή τους, αφού οι παραγγελίες πρέπει να υπογραφούν και από τα υπόλοιπα πέντε κράτη, συνεπώς οι όποιες παραλαβές θα γίνουν σε δύο με τρία χρόνια από τώρα στην καλύτερη.
Επενδύστε, λοιπόν, στην πρόληψη όπως έκαναν κι άλλες χώρες με παρόμοια προβλήματα και κατάφεραν να βελτιώσουν τον τρόπο αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Μετά από πολύ δύσκολες και επώδυνες εμπειρίες που είχαν και αυτοί, όπως στο Μάτι.
Διορθώστε τα λάθη σας, μην τα κρύβετε αλαζονικά, όπως και σε άλλα ζητήματα, κάτω από το χαλάκι. Απαιτούνται πράξεις. Η προστασία του φυσικού πλούτου της χώρας πρέπει να γίνει εθνική προτεραιότητα.
Τα λέω αυτά γιατί, όπως φαίνεται, από καλοκαίρι σε καλοκαίρι τα πράγματα θα χειροτερεύουν. Αντί λοιπόν να κλαίμε κάθε καλοκαίρι πάνω από τα καμένα, καλό θα είναι επιτέλους να υπάρξει μια εθνική συμφωνία για το πως η χώρα θα πορευτεί τα επόμενα 10-15 χρόνια με την κλιματική κρίση που κλιμακώνεται.
Δεν είναι μόνο ευθύνη της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Είναι ευθύνη όλων των κομμάτων, καθώς αυτή η πρόκληση αφορά τις επόμενες γενιές. Εμείς, λοιπόν, σήμερα στηρίζουμε την αγορά αυτών των εναέριων μέσων. Θεωρούμε ότι είναι ένα σημαντικό βήμα, γι’ αυτό άλλωστε το υπηρετήσαμε κι εγώ προσωπικά και η παράταξή μας. Αλλά πρέπει να κάνουμε πολύ περισσότερα και εμείς είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε και να συμφωνήσουμε για αυτά, κυρίως στο επίπεδο της πρόληψης.
